WIELORYBY Wieloryby gładkoskóre, wale (Balaenidae), rodzina ssaków morskich zaliczana do podrzędu fiszbinowców, występująca w południowych rejonach Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego. Wieloryby gładkoskóre osiągają długość 6-20 m. Głowa duża, stanowiąca ok. 1/4 długości ciała, podgardle i brzuch gładkie, brak płetwy grzbietowej, płaty fiszbinu długie, u wieloryba grenlandzkiego do 5 m. Wieloryby gładkoskóre mają dwa otwory nozdrzy, podczas wydechu ponad powierzchnię wody wyrzucają podwójny słup gazów i pary wodnej, zwany fontanną. Inną charakterystyczną cechą jest wystawianie płetwy ogonowej nad powierzchnię wody przed zanurzeniem się w głębinę. Pływają wolno, stanowiły główny obiekt polowań wielorybników, co doprowadziło do ich całkowitego niemal wytępienia. Są chronione prawem Konwencji Waszyngtońskiej (CITES).
Wieloryb grenlandzki, wal grenlandzki (Balaena mysticetus), ssak morski zaliczany do rodziny wielorybów gładkoskórych, występujący bardzo nielicznie w subarktycznej strefie Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego. Osiąga długość do 20 m, przeciętnie 15-16 m. Samce nieco mniejsze od samic. Ubarwienie czarne lub ciemnoszare, spód białoszary. Głowa ogromna, stanowiąca ok. 1/3 długości ciała, płetwy grzbietowej brak, płetwy piersiowe do 2 m długości. Płaty fiszbinu niezwykle długie, osiągają 4-5 m długości, są czarno ubarwione, liczba ich dochodzi do 800. Wieloryb grenlandzki jest aktywny w dzień, żyje w niewielkich stadach lub pojedynczo, nigdy nie opuszcza wód strefy arktycznej. Żywi się głównie eufazją.
Jest jednym z najwolniej pływających gatunków ssaków morskich, nie przekracza prędkości 5-8 km/godz. Ciąża trwa 9-10 miesięcy, samica rodzi 1 młode o długości ok. 4-5 m, które dojrzewa w wieku ok. 10 lat. Według najnowszych badań przeprowadzonych w 2000 roku przez naukowców z Monterey Bay Aquarium w Kalifornii wieloryby grenlandzkie są najdłużej żyjącycmi ssakami. Dotychczas uważano, że żyją one 80-100 lat. Aby potwierdzić tą hipotezę naukowcy przeprowadzili pomiary kwasów aminowych pobranych z oczu zmarłych wielorybów oraz zbadali skład tranu osobników złowionych przez Eskimosów Inupiat. Okazało się, że badane wieloryby miały od 135 do 211 lat. W ich tranie wykryto drobne kawałki łupków i kości z których dawni Eskimosi wyrabiali harpuny (na stalowe przeszli w latach 80. XIX w.), okazało się więc że na zabite w 2000 roku okazy wielorybów polowano już przed 120 laty.
Chroniony prawem Konwencji Waszyngtońskiej (CITES).
|