ORKI
Orka (Orcinus orca) - waleń z podrzędu zębowców, rodziny delfinów oceanicznych (Delphinidae). Duże, charakterystycznie ubarwione zwierzę o silnie rozwiniętej płetwie grzbietowej (zwłaszcza u samców, u których dochodzi ona do 1,8 m) i długich, zaokrąglonych, wiosłowatych płetwach piersiowych (u samców powierzchnia płetwy znacznie większa) - wykazuje więc duży dymorfizm płciowy. Największy przedstawiciel delfinowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Orcinus Fitzinger, 1860. Grzbiet czarny, jedynie za okiem biała plama i biaława plama za płetwą grzbietową. Spód ciała biały, połączony z białą łatą na boku. W szczęce i żuchwie 10-13 zębów. Uzębienie wtórnie homodontyczne.
CHARAKTERYSTYKA :
Długość: 6-10 m
Masa: 8-10,5 ton
Pożywienie: duże zwierzęta morskie (także inne delfiny), również wielkie walenie Rozród: ciąża trwa około 1 roku, noworodek ma ok. 2 m długości, karmiony przez matkę do ok. 2 lat
SPOŁECZNOŚĆ OREK : Orki są uważane za najbardziej społeczne walenie. Żyją w grupach 5-40 osobników przewodzonych przez najstarszą i najbardziej doświadczoną samicę. Stada zwykle składają się z przedstawicieli 3 pokoleń. Każde stado ma swój własny styl komunikowania, przekazywany z pokolenia na pokolenie. Widoczna jest znaczna różnica między dialektami orek wędrownych, a prowadzących osiadły styl życia. Orki witają się często pocierając się nawzajem pyskami. Lubią towarzysko skakać, lądując na plecach lub brzuchu
POLOWANIA :
Orki polują w skoordynowany sposób. Te, które żywią się rybami ławicowymi, drażniącym ryby dźwiękiem zbijają je w ciasny kształt, następnie ogłuszają uderzeniami mocnego ogona, na końcu zbierając nieprzytomne ryby sztuka po sztuce - tak polują np. orki z fiordów Norweskich lub z Vancouver. Inne, polujące na odpoczywające na plaży nieostrożne szczenięta focze, podpływają blisko brzegu i w odpowiednim czasie, wraz z falą przypuszczają atak, uważając, żeby nie osiąść na mieliźnie. (np. orki z wybrzeży Argentyny) Te polujące na wielkie walenie, starają się utrzymać ofiarę pod powierzchnią wody tak długo, żeby zabrakło jej powietrza, jednocześnie całym stadem atakując cel. Bywało, że broniący się w takiej sytuacji wieloryb odrzucił orkę ogonem tak mocno, że wyleciała 6 metrów nad wodę - tak polują np. orki żyjące na pełnym morzu. Orki polując na inne delfiny i morświny muszą wykazać się dużym sprytem, żeby zaskoczyć kogoś, kto ma takie same zdolności i zmysły, jak one. Podkradają się wtedy do ofiar z wyłączonymi sonarami, żeby nie być słyszalne, polegając wówczas tylko na wzroku. Kiedy są już dostatecznie blisko, przyspieszają i kiedy dopadną ofiarę, gryzą ją poważnie w bok i czekają, aż wykrwawi się i przestanie bronić. Wtedy dopiero jedzą. W takich operacjach orki czasem odnoszą poważne obrażenia, gdy jeden z zaatakowanych delfinów znając fakt, że delikatny brzuch jest słabością orek, twardym pyskiem rozcina go. Wtedy orki umierają z wykrwawienia - ten skuteczny sposób obrony stosują delfiny, także orki, w walce z rekinami. Wiedzę i umiejętności technik przekazują młodym orkom dorosłe samce i samice ze stada .
ORKI I LUDZIE :
Od roku 1965 chętnie ogląda się Orki w Delfinariach i Parkach Morskich. Do tego celu złapano już ponad 200 Orek żyjących na wolności. Od 1984 zapotrzebowanie na młodsze osobniki pokrywane jest kolejnymi pokoleniami Orek rodzących się w niewoli. Krytycy są jednak zdania, iż mały basen w Delfinarium nie jest w stanie zastąpić zwierzętom ich naturalnego środowiska. Większość Orek żyjących w niewoli cierpi na różnego rodzaju choroby. W Delfinariach dochodzi też do agresywnego zachowanie Orek wobec ludzi, lecz przypadki śmierci treserów w basenie należą raczej do przypadków, niż celowego zachowania Orek. Na wolności orki nigdy nie atakowały ludzi, a zaobserwowane próby ataku, będące wynikiem pomyłek z naturalnymi ofiarami, nie dochodzą do skutku, gdyż Orki szybko orientują się w popełnionym błędzie. Częstym zjawiskiem u Orek w niewoli jest skrzywiona płetwa grzbietowa. Dzieje się tak dlatego iż płetwa grzbietowa składa się z czystej tkanki, nie podtrzymywanej kością. Jeśli zwierzę przebywa ciągle w tym samym środowisku, bez większej różnicy temperatur i ciśnienia, ciągle przebywającej na powierzchni wody gdzie płetwa jest bardziej wystawiana na siłę przyciągania ziemskiego, oraz kiedy z powodu braku miejsca wciąż pływa w kółko, tkanka wiotczeje, ulega zniekształceniu bądź zanika. Zjawiskiem obserwowanym niepokojąco często u Orek w niewoli, to ciągłe klapanie tylną płetwą o powierzchnie wody - oznaka głębokiego niezadowolenia. Faktem jednak jest, iż kontakt z Orkami i innymi Delfinami pomaga dzieciom autystycznym oraz innym dzieciom z chorobami psychicznymi lepiej się rozwijać. To samo jednak dzieje się we współpracy z końmi lub psami.
|